ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΓΚΑΝΤΑ

Από την Ιερά Μητρόπολη Καμπάλας

ΕΟΡΤΑΖΟΜΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ

Είναι έτος εορτασμού μας τό 2019

Σύμφωνα μέ τά γραπτά στοιχεία πού έχομε στό Αρχείο τής Ι. Μητροπόλεως Καμπάλας, τό ξεκίνημα τής Ορθοδόξου Πίστεως ανάμεσα στούς ιθαγενείς τής Ουγκάντας χρονολογείται από τό έτος 1919. Δι΄αυτό ακριβώς, μέ τήν συμπλήρωση τώρα τής πρώτης εκατονταετηρίδας, όλο τό έτος τούτο είναι αφιερωμένο σέ διάφορες εορταστικές μας εκδηλώσεις. Βεβαίως, υπάρχουν σήμερα μερικοί ενδιαφερόμενοι καί απασχολούμενοι μέ τό θέμα τής Ιεραποστολής, πού θά ήθελον οί εκδηλώσεις αυτές νά μεταφερθούν στό έτος 2022, ούτως ώστε νά συμπίπτουν μέ τήν άφιξη στήν Ουγκάντα τού μακαριστού Αρχιμ. Νικοδήμου Σαρίκα, από ARUSHA TANGANYIKA, τό έτος 1922. Πάντως, εμείς αρχίσαμε εφέτος νά εορτάζουμε τήν εκατονταετηρίδα τής εισβολής τής Ορθοδοξίας στούς ιθαγενείς Ουγκαντούς. Μέ σκοπό νά στερεωθεί καλώς τό γεγονός τούτο στίς ψυχές ιδίως τών νέων , γίνονται διάφορες εκδηλώσεις στό κοινοτικό , ενοριακό καί περιφερειακό επίπεδο.

Η ενθρόνιση τού Α΄Επισκόπου Γκούλου.

Κατά εξαιρετικό τρόπο, ή εκλογή, ή χειροτονία καί ή ενθρόνιση τού θεοφιλεστάτου κ. Σιλβέστρου KISITU,ως πρώτου Επισκόπου Γκούλου καί Ανατολικής Ουγκάντας, απετέλεσαν αναμφισβήτητες εκδηλώσεις εορτασμού καί αγαλλίασης πάντων τών πιστών, καί τών ευαισθήτων ετεροδόξων είς όλο τόν κόσμο. Όπως διαπιστώθηκε, πολλοί άνθρωποι στήν Ουγκάντα περιμένουν σχεδόν μέ απογοήτευση τήν ζήμωση τής κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής καί οποιασδήποτε άλλης πλευράς τής ζωής, από τήν Ορθόδοξη θεολογική σκέψη τών Ουγκαντών θεολόγων.

Στά πλαίσια αυτά τού εορτασμού τής πρώτης εκατονταετηρίδας, εκρίθηκε πρέπον νά θεμελιωθεί καί ό τόσα χρόνια αναμενόμενος καθεδρικός Ναός, εν μνήμη καί τιμή τής Αγίας Σοφίας τού Θεού στήν πρωτεύουσα Καμπάλα. Η θεμελίωση έγινε τήν 5τη Μαίου εφέτος, ημέρα Κυριακή, παρουσία τού Εξοχωτάτου Προέδρου τής χώρας κ. Ιωήλ KAGUTA MUSEVENI, τινών Εντιμωτάτων Πρεσβευτών καί Βουλευτών, παρουσία τού δευτέρου KATIKKIRO τού κεντρικού Βασιλείου BUGANDA Hajji Twaha Kawaasi, Ορθοδόξων πιστών καί πολλών ετεροδόξων.

Εκτός τού καθαυτό εορτασμού τής εκατονταετηρίδας, από καιρό υπήρχαν καί άλλοι λόγοι οί οποιοι, επίεζον τόσον πολύ, τό έργο τής ανέγερσης τού καθεδρικού Ναού νά αρχίσει τό ταχύτερο δυνατό, παρά τίς απροετοίμαστες προυποθέσεις.

α) Τό ζήτημα τού οικοπέδου

Πρώτο ήταν τό ζήτημα τού οικοπέδου. Γιατί, δύο από τά τρία οικόπεδα στήν πρωτεύουσα Καμπάλα παραχωρήθηκαν στήν Ορθόδοξη ομάδα, από τό κεντρικό Βασίλειο ΒUGANDA γιά 49 χρόνια στίς 24 Δεκεμβρίου 1959, δηλαδή διά διάστημα μέχρι στίς 23 Δεκεμβρίου 2008, μέ ενοικιαστήριο συμφωνία. Βασικοί όροι τής συμφωνίας ήταν ότι α) θά επληρώνονταν μερικά ποσά εντόπιων σελλινίων κάθε χρόνο στό Ταμείο τού Βασιλείου, καί β) ότι θά αναπτύσσονταν τά δύο οικόπεδα καθώς πρέπει από τήν Ορθόδοξη κοινότητα, διά νά ανανεωθεί ή συμφωνία, όταν λήξει. Στήν περίπτωσή μας όμως, μόνο ένα από τά δύο οικόπεδα αναπτύχηθηκε κάπως, εκεί όπου ευρίσκονται τά κεντρικά σχολεία, ό ι. Ναός τού Αγ, Νικολάου, τό Νοσοκομείο «Τίμιος Σταυρός», τό Πνευματικό Κέντρο συνεδρίων καί Αρχιεπισκοπή. Τό δεύτερο οικόπεδο στό διπλανό βουνό LUBYA, προορισθέν διά τόν Καθεδρικό Ναό, δέν αναπτύχθηκε καθόλου, καί τά ενοίκια αμφοτέρων τών οικοπέδων δέν εξοφλούνταν τακτικώς.

Δι΄αυτό, από τό 1996 μέ αλλεπάλληλα γράμματα (02 .04.1996, 17.06.1996, 12.08.1996, 19.08.1996) τό Βασίλειο BUGANDA προέτρεπε τήν Ορθόδοξη Εκκλησία νά ανταλλάξει τό μήν έτι ανεπτυγμένο οικόπεδο στό LUBYA τής πρωτεύουσας μέ ένα άλλο μακρυά από τήν πρωτεύουσα. Τότε ό μακαρίτης Μητροπολίτης Θεόδωρος ήταν κατάκοιτος πρός θάνατο (+1997). Αντέδρασε όμως πολύ σωστά ό μακαρίτης π. Ειρηναίος MAGIMBI, τότε Μέγας Οικονόμος. Αντί νά ασχοληθεί μέ τό ζήτημα ανταλλαγής τού οικοπέδου, ό πατέρας προέτεινε θέμα μείωσης τών ενοικιαστηρίων, τά οποία τό Βασίλειο ανέβαζε κατά τρόπο εμπορικό στά δύο οικόπεδα, χωρίς νά έχει υπ΄όψη ότι δέν εμπορευόμαστε, αλλά θρησκευτικώς συνεισφέρομε στην διαμόρφωση τού βίου καί εκπολιτισμό τού λαού. Μέ αυτή τήν ευκαιρία, συγχρόνως ό πατέρας Ειρηναίος προώθησε καί άλλο σχετικό ζήτημα. Επαρακάλεσε νά παραχωρηθεί στήν Ορθόδοξη Εκκλησία ένα πολύ μικρό οικόπεδο (0.296 τής άκκρας) πού ευρίσκεται δίπλα στήν Αρχιεπισκοπή. Εδώ ακριβώς έχει κτισθεί τό Συνεδριακό Κέντρο.

Β) Τό θέμα τών αντιπαρατάξεων

Εν τώ μεταξύ, στήν ίδια Ορθόδοξη Εκκλησία τής Ουγκάντας (1968 – 1974), ακόμα υπήρχε τό θέμα τών δύο αντιμαχομένων παρατάξεων.. Πράγματι, στά χαρτιά ήδη είχε γίνει κάποια συμφωνία τών παρατάξεων τούτων, δηλαδή τών Ελληνιστών Αφρικανών Ορθοδόξων καί τών Αυτονόμων Αφρικανών Ορθοδόξων, ενώπιον τής Κυβερνήσεως τής Ουγκάντας (20 – 21.03.1974). Αλλά, άτομα τινα από τήν παράταξη τών Αυτονόμων πλαστογράφησαν τό επίσημο Πιστοποιητικό Άδείας τής λειτουργίας, εκδοθέν (26.09.1953) στήν επωνυμία TRUSTEES OF AFRICAN GREEK ORTHODOX CHURCH. Επίσης, πλαστογράφησαν (26 -.27. 06.1984) καί τόν εν λόγω Τίτλο ιδιοκτησίας τών δύο οικοπέδων στήν πρωτεύουσα. Στά δύο αυτά επίσημα έντυπα, διέγραψαν τό GREEK καί ανέγραψαν τό AUTONOMOUS, διά νά γίνει πάλι «TRUSTEES OF AFRICAN AUTONOMOUS ORTHODOX CHURCH», κατά τά παλαιά φρονήματα τής παρατάξεως. Η πλαστογραφία αυτή έγινε (26 – 27. 06.1984), δέκα χρόνια μετά τήν συμφωνία τών αντιπάλων παρατάξεων ενώπιον τής Κυβερνήσεως (20 .03.1974). Ευτυχώς, μετά τήν παρέλευση πέντε (5) μηνών από τήν ημέρα τής συμφωνίας τών αντιπάλων παρατάξεων, ή Κυβέρνηση τής Ουγκάντας είχε εκδώσει τήν εντολή (21.08.1974) να τροποποιηθούν όλα τά σχετικά έντυπα τής Ορθόδοξης Εκκλησίας, τού λοιπού νά διαβάζουν TRUSTEES OF UGANDA ORTHODOX CHURCH.

Μετά τήν αποτυχία τών Αυτονομιστών, από τήν μέθοδό τους τής πλαστογράφησης, μερικοί τότε απ΄αυτούς επέλεξαν ν΄αποκαλούν εαυτούς παλαιοημερολογίτες. Σέ άλλη έκθεσή μου (27.07.2015), είχα κάνει μνεία επί τού προβλήματος τούτου. «Μπορεί μέ τήν πάροδο τού χρόνου, νά έχουν εκλείψει οί καθαυτοί κόλακες τού τότε Επισκόπου Χριστοφόρου (αυτονομιστή).» Αλλά, τινές απόγονοι τών μακαριστών ιερέων εσχημάτισαν διάφορες φατρίες, μέ σκοπό νά έχουν δική τους ανεξάρτητη ιδιοκτησία, εν ονόματι τής Ορθοδοξίας! Αυτοί κατηγορούν τούς εκάστοτε Μητροπολίτες στήν Ουγκάντα, τό Ελληνικό σύστημα τού « σιγά-σιγά γίγνεσθαι », καί τό Νέο Ημερολόγιο, σάν τά βασικά αίτια τής καθυστέρησης τής Ορθοδοξίας στήν Ουγκάντα. Διάφοροι Παληοημερολογίτες διέρχονται τήν Ουγκάντα γιά συνεργασία μέ τίς φατρίες αυτές.

Ο επικρατών αγώνας τής περιόδου ταύτης

Μέ τά παραπάνω προβλήματα τά παρουσιασθέντα μπροστά μας σάν ασταθείς προυποθέσεις τού έργου, έπρεπε νά αγωνισθούμε προσεκτικώς, σιωπηλώς, γιά νά μήν εκτραπή τελείως ή ιερά αποστολή στήν Ουγκάντα. ΄Ετσι, ό αγώνας μας κατευθυνόταν σ΄όλα τά σχετιζόμενα μέτωπα μέ εχεμύθεια.

Μέ θετική συνεργασία μέ τό Κράτος, τελικώς, τό Υπουργείο Γαιοκτημάτων Στεγών καί Αστυκής Ανάπτυξης επιβεβαίωσε (27.01.2017) τήν νομική, συνεπώς πραγματική, υπόσταση καί δραστηριότητα τής Ορθόδοξης Εκκλησίας στήν Ουγκάντα. Ή εγγραφή καί επιβεβαίωση αυτή (RETURNS) γίνεται μέ βάση τό ισχύον Καταστατικό, τίς καταγραμμένες Πράξεις ή δραστηριότητες τών προηγουμένων ετών, καί τούς εκλεγμένους (5) Επιτρόπους στήν προγενέστερη Συνέλευση τού Πληρώματος τών μελών (πιστών). Επίσης, μόλις πέρυσι επετύχαμε, μετά από μεγάλη αντίσταση, νά ανανεωθούν οί Τίτλοι τής ιδιοκτησίας εκτάσεων γής, μέ τά τρία οικόπεδα στήν πρωτεύουσα Καμπάλα. Τό Κεντρικό Βασίλειο BUGANDA εξέδωκε τούς Τίτλους, μάλιστα δέ μέ εξαλειμμένα τά πρότερον μεγάλα ενοικιαστήρια, από τά δύο οικόπεδα τουλάχιστον. Ή συμφωνία επί τού τρίτου οικοπέδου (γήπεδο ποδοσφαίρου) έγινε ώς επί εμπορικού κτήματος. Παράλληλα, σχεδόν τά 80% τών εκτάσεων γής, πού έχουν παραχωρηθεί στίς ενορίες καί στίς κοινότητες, ήδη κατακυρώθηκαν μέ τούς Τίτλους ιδιοκτησίας. Φυσικά, τά ακίνητα περιουσιακά αυτά, μαζί μέ τά ιδρυματάκια πάνω τους, όταν εκτιμηθούν, αξίζουν κάμποσα εκατομμύρια Ευρώ σήμερα, διά τήν Ορθόδοξη Εκκλησία.

Μεγαλύτερη πρόκληση ενώπιον μας είναι ή μοιρασιά τής απαραίτητης δικαιοδοσίας, σωστής διαχείρησης, πώς θά γίνεται στήν υφισταμένη αυτή, αλλά καί στήν εκάστοτε αναπαραγαγόμενη περιουσία τής Ορθόδοξης Εκκλησίας τής Ουγκάντας. Γνωρίζομε ότι, νομικώς τό σώμα τών εκλεγμένων Επιτρόπων αποτελεί ή φέρει την ευθύνη επί τής περιουσίας. Διαδικαστικώς όμως, καί εκ μέρους τών συγκεκριμένων ενοριτών ή κοινοτικών μελών (πιστών), τά Συμβούλια τους παίζουν τόν ρόλο των ουσιαστικών κληρονόμων τής περιουσίας (ΒΕΝΕFICIARIES). Αλλά, καί ή Κεντρική Γραμματεία τεχνικώς διεκδικεί τόν ίδιο ρόλο, ώς μία ενότητα πού συναρμολογεί τίς άλλες δομές. Ελπίζομε ότι μέ τόν καιρό, όταν θά διευρύνεται ή έννοια διοίκηση (DIOCESE), ώς επισκόπηση καί στά σχετιζόμενα υλικά πράγματα , από τό λειτούργμα μόνο τών πνευματικών υποθέσεων, τότε αυτή η δικαιοδοσία θά διαμοιράζεται καλώς. ¨Ισως, τέτοια κατανόηση θά δημιουργήσει τήν δυνατότητα τής περισσότερης προσέγγισης τού κορμού τού Σώματος, μέ τίς παλαιοημερολογιτικές φατρίες πού αναφέραμε παραπάνω.

Η περαιτέρω πορεία τού έργου

Πράγματι, γιά τήν διάδοση τής Ορθοδόξου πίστεως στήν Ουγκάντα, υπήρξε πολύ μεγάλη καθυστέρηση, αλλά από διάφορα παρακωλυτικά εμπόδια. Διότι, εάν τό καθαυτό έργο, πού επιτελέσθηκε στήν Ουγκάντα από τήν Ορθθόδοξη παράταξη, διαιρθεί μέ τά εορταζόμενα εκατό χρόνια, τό σημειούμενο πηλίκο είναι μηδαμινό. Ενώ από τήν άλλη πλευρά, στά εκατό καί σαράντα χρόνια, οί Ρωμαιοκαθολικοί, οί Αγγλικανικοί, ακόμα καί οί Μωαμεθανικοί, επιτέλεσαν καί κατάληψαν σημαντικό χώρο στήν χώρα. Εντούτοις, πλησιάζει ό καιρός κατά τόν οποίο ό λαός τής Ουγκάντας θά αρχίσει νά ψάχνει τήν πραγματική απελευθέρωσή του, καί τήν αλήθεια ή θεμέλια τής πίστεως μέσα του. Έτσι, όπως ή αναζήτηση καί μεταστροφή τών Αμερικανών πρός τήν Ορθοδοξία, αναμένεται νά συμβεί κάτι παρόμοιο καί στήν Ουγκάντα. ΄Ανθρωποι πού τώρα γίνονται «σεσωσμένοι» δοκησισοφιστικά, όταν θά προσγειωθούν, θά έλθουν νά αναζητήσουν τήν αλήθεια σχετικά μέ τήν Βασιλεία τού Θεού. Πρέπει νά είμαστε ετοιμασμένοι, διά τά μέλλοντα κύματα από τήν μετακίνηση τών σεσωσμένων. Δι΄αυτό ακριβώς, επιμένομε στή στερέωση τών λιγοστών μας κοινοτήτων καί στήν καλλιέργεια τής σταθεράς κοινοτικής συνείδησης, Ορθοδόξου Πίστεως, στά μέλη αυτά.

Εκ τού Γραφείου τής Ιεράς Μητροπόλεως Καμπάλας,Ουγκάντα.